vliegtuigen.jpg

De Jeep in Nederland; door J.W. Hogendoorn.

Uitgeverij Europese Bibliotheek, 2002, 199 blz. (met 303 zw/w foto's), ISBN: 902883527. € 29,95 [huidige prijzen op het internet veel hoger, zie bijvoorbeeld Bol.com]

 

Auteur Jan Hogendoorn is met dit boek niet over een nacht ijs gegaan. Wie de uitvoerige lijst met geraadpleegde bronnen leest en de verantwoording van de illustraties bekijkt zal dit zeker beamen. Een jarenlang bezoek aan archieven en historische collecties ging aan het schrijven vooraf en heeft zo in grote mate de kwaliteit van dit boek bepaald.

De schrijver gaat niet diep in op de ontwikkeling van de Jeep in de Verenigde Staten - niet erg want hier zijn al heel wat publicaties over verschenen - maar beschrijft al snel de rol die dit voertuig speelde bij de geallieerde opmars en intocht in Nederland, van 1944 tot 1945. De foto's hierbij zullen al snel herinneringen oproepen of een indruk geven hoe onze bevrijders dit unieke voertuig gebruikten. "En de Jeep - hemel nog an toe, ik geloof niet dat we de veldtocht gewonnen zouden hebben zonder de Jeep" sprak oorlogscorrespondent Ernie Pyle eens. Gelukkig lieten de geallieerden veel van deze voertuigen hier op dumps achter en werden de Jeeps hieruit overgenomen of in de Verenigde Stalen aangekocht. Duizenden exemplaren kwamen zo in gebruik bij politie, brandweer, Rijkswaterstaat en vele andere diensten of speelde een belangrijke rol bij transportbedrijven. Zelfs gebruikt als voertuig voor de landbouw met daarachter een ploeg, belangrijk bij de wederopbouw, blijft niet onbelicht.

Natuurlijk gaat een groot deel van dit boek over indeling en gebruik door onze krijgsmacht. Duizenden Jeeps afkomstig uit o.a. dumps in Frankrijk, waar ze na de landing in Normandië waren achter gebleven, werden aangekocht. Vooral de Koninklijke Landmacht verkreeg via de bekende Marshallhulp / Mutual Defense Assistance Program veel van deze voertuigen. Foto's en gegevens over inzet en gebruik in Nederlands-Indië blijven niet buiten beschouwing. Onbekende illustraties over Ford GP's uit 1941, de zogenaamde Blitz- Buggy's van het KNIL en gepantserde Jeeps van de Cavalerie-eenheden vallen op. 

Bij importeur Sieberg te Amsterdam werden ook regelmatig aankopen gedaan, o.a. voor de Koninklijke Marechaussee. Zo zou de Jeep jarenlang als werkpaard worden gebruikt en met zijn 4x4 aandrijving aan veel oefeningen deelnemen. In de zestiger jaren faseerde een groot deel uit of werd vervangen door de NEKAF-Jeep, die overigens buiten beschouwing blijft. Door de auteur is een gedegen boekwerk samengesteld, met een chronologische opbouw en veel details, dat door de uitgever is afgerond met een mooie lay-out waardoor het een must is voor de liefhebbers. 

Recensie geschreven door Wim den Dunnen, gepubliceerd in Mars et Historia (2002) Nr. 4.