artillerie.jpg

Erwin Muilwijk

Voor mijn onderzoek naar primaire bronnen van Nederlandse officieren en manschappen aan de Waterloo-campagne van 1815 ben ik al jaren op zoek her en der door voornamelijk Nederlandse archieven. Verrukt was ik dan ook om ooit tien jaar geleden in Leeuwarden in het archief te stuiten op het persoonlijke dagboek van ene Bavius van Hylckama, een jongeman die in 1815 dienst nam in de Friese compagnie Jagers. Eén van de vele compagnieën destijds van zowel jagers te voet, als te paard, gebaseerd op een enthousiasme Napoleon tegen te houden. Bijzonder om te vermelden is dat zijn broer Frisius destijds diende in het 27e Bataljon Jagers, en ook enkele memoires heeft nagelaten, over voornamelijk de veldslag bij Quatre-Bras.

Nu blijkt afgelopen jaar met de 200-jarige viering van de Slag bij Waterloo iemand anders ook dit dagboek te hebben ontdekt, en het dag voor dag met de aantekeningen van deze Bavius van Hylckama uitgewerkt te hebben op een eigen webblog! Dat scheelt mij een heleboel werk om alles te transcriberen en uit te werken. Bovendien is het gehele dagboek aangevuld met uitgebreide annotaties!

De Friese Vrijwillige Jagers Compagnie zou na Waterloo toegevoegd worden aan het 16e Bataljon Jagers, en als zodanig deelnemen aan de belegeringen en observaties van de Franse vestingen in Noord-Frankrijk, te weten Le Quesnoy, Valenciennes en Condé.

Afbeelding van een vrijwillige jager op voorzijde van Bavius' dagboek manuscript.

Het gehele verhaal van Bavius van Hylckama's wederwaardigheden in de campagne van 1815 is te vinden op Dagverhaal 1815, en kan dag voor dag via het blogarchief gevolgd worden.

Het meest bekend is de Friese Vrijwillige jager Compagnie onder andere middels het portret van één van de andere deelnemers, te weten Robert van Douglas-Breugel. Het originele olieverfportret bevind zich thans in het Noordbrabants Museum. Wat wellicht minder bekend is, is dat de daarop afgebeelde fanion vlag alsmede diens uniform nog altijd fysiek bestaan, en terug te vinden zijn in het Fries Museum! Hierover schreef een goede vriend en ook lid van onze vereniging dhr. Martijn Wink reeds in 2009 een artikel in het Franstalige blad Soldats Napoléonien: La compagnie de chasseurs volontaires de Frise en 1815 (No.24).

Lithografie naar olieverfdoek van Robert Douglas-Breugel.