Op 13 en 14 september 1944 bevrijdden troepen van het Amerikaanse 9e Leger Maastricht als eerste Nederlandse stad. Onmiddellijk vestigde zich hier namens de Nederlandse regering in Londen het Militair Gezag, maar ook eenheden van de Amerikaanse Civil Affairs Division. Hoe gingen die onderling met elkaar om, en de voormalige verzetsgroepen die nu verenigd waren in de Binnenlandse Strijdkrachten, en niet te vergeten de burgerbevolking? Niks zou makkelijk gaan, zeker niet zolang de oorlog nog niet voorbij was en de stad dicht aan de frontlinie bleef liggen.
Dhr. Zane schreef een studie over dit onderwerp in 2013, waarin hij in zijn inleiding o.a. schrijft: "Vandaag de dag blikken we terug op een succesvolle bevrijding en een succesvol weder opgebouwd Nederland. De herinnering aan de bevrijding is vervuld van vreugde, opluchting en dankbaarheid. Toch lijkt het onwaarschijnlijk dat de moeilijke periode van september 1944 tot mei 1945 zonder onvrede en vertwijfeling voorbij gevlogen is voor de Nederlanders die reeds bevrijd waren. Opnieuw maakten vreemden de dienst uit en het is onmogelijk dat het verzet zomaar ieder voorstel bij de eerste onderhandelingen accepteerde. Tevens liep het katholieke zuiden niet zo warm voor het protestantse koningshuis als de noorderlingen en de bevrijding betekende niet direct het einde van de angst, de schaarste en het verdriet dat de oorlog teweeg had gebracht."
"Om de dynamiek tussen de Amerikaanse en Nederlandse bevelhebbers en bestuurders, de Nederlandse verzetsstrijders en de bevolking om wiens gunst zij vroegen beter te begrijpen analyseert dit onderzoek de bevrijding van Maastricht in detail."
"Hier kwamen al deze partijen als eerste samen en was de ‘absurde’ situatie van een slechts ten dele bevrijd Nederland langdurig de harde realiteit. Tevens waren het in Maastricht de Amerikanen zelf die de stad bevrijdden en was daarom de lijn met Civil Affairs korter en de invloed van de Amerikaanse doelstellingen en culturele ideologieën beter merkbaar."
In 2013 schreef dhr. J. Zane zijn masterscriptie (Universiteit van Amsterdam), getiteld: Life and liberty in Maastricht: de doelstellingen en samenwerking van de belangrijkste partijen voor, tijdens en na de bevrijding van Maastricht in de jaren 1944-1945.
