medailles.jpg

Op 9 maart 1916 besloot minister van Oorlog, Nicolaas Bosboom nabij het fort Schiphol landbouwgronden aan te kopen met als doel daar een militair vliegveld te stichten voor het Nederlandse luchtwapen. Van luchtverkeer was toen nog geen sprake; ons land verkeerde als neutrale staat in het midden van de Eerste Wereldoorlog die om ons land in alle hevigheid woedde en ervoor zorgde dat de Nederlandse krijgsmacht vier jaar lang gemobiliseerd bleef. Ook toen na de Eerste Wereldoorlog een heel voorzichtig begin werd gemaakt met de burgerluchtvaart bleef Schiphol een belangrijke militaire rol vervullen. Dit artikel gaat op zoek naar de achtergronden waarom juist in de noordoosthoek van de Haarlemmermeerpolder een militair vliegveld werd aangelegd en hoe de militaire functie van Schiphol tot aan de meidagen van 1940 overeind bleef ondanks het uitgroeien van Schiphol tot nationale luchthaven.

Met bovenstaande woorden opent Dr. Dirk Starink zijn uitgebreide artikel over de bijzondere militair-historische geschiedenis van het vliegveld Schiphol, welke we hier aanbieden in pdf-formaat: Schiphol als Nederlands militair vliegveld 1916-1940.

Schiphol als militair vliegveld in 1924 (Beeldbank Stadsarchief Amsterdam, objectnummer D10067001499)

In 2015 publiceerde dhr. Starink het gelijknamige artikel al in Jaargang 49 van ons tijdschrift Mars et Historia. De huidige versie in deze rubriek Recent Onderzoek is enorm uitgebreid met uniek fotomateriaal van het militaire vliegveld, om zo de tekst beter te ondersteunen, en overig beeldmateriaal aan het einde samen te voegen in een prachtige bijlage.

Dirk Starink was Bevelhebber der Luchtstrijdkrachten, thans luitenant-generaal b.d., en schrijft o.a. in Mars et Historia als redactielid.

2019 is een bijzonder memorabel jaar voor de Nederlandse (militaire) luchtvaart, omdat in 1919 Anthony Fokker zijn N.V. Nederlandsche Vliegtuigenfabriek in Amsterdam oprichtte, en het Koninklijk Nederlands Lucht- en Ruimtevaart Laboratorium (NLR) begon in 1919 als Rijks Studiedienst voor de Luchtvaart (RSL) als wetenschappelijke kern voor de militaire en burgerluchtvaart. Ook vond gedurende augustus/september 1919 in Amsterdam-Noord de Eerste Luchtverkeer Tentoonstelling Amsterdam (ELTA) plaats die een groot (inter)nationaal succes was en wordt gezien als het begin van de burgerluchtvaart in Nederland. Inderdaad werd in oktober 1919 de KLM opgericht, met Albert Plesman (oud militair vlieger) aan het roer, die tijdens de ELTA zijn grote organisatietalent had getoond. Momenteel werkt Starink aan een essay over hoe Fokker vanaf 1919 de (Nederlandse) markt veroverde met militaire- en civiele toestellen.